Χρόνος καὶ Αἰωνιότητα.

Ὁμιλία γιὰ τὸ νέον ἔτος, τοῦ ἀειμνήστου πατρὸς Νικολάου Ἰ. Βιδάλη.

Ὅταν οἱ ἄνθρωποι ὁμιλοῦν γιὰ τὴν αἰωνιότητα, συνήθως σχηματίζουν μιὰ ἰδέα «διαρκοῦς χρόνου», δηλαδὴ μίας συνεχοῦς ἐκτυλίξεως, μιᾶς ἄνευ τέρματος διαρκείας. Γιὰ τοὺς περισσότερους ἀνθρώπους, ἡ αἰωνιότητα εἶναι μιὰ κατάσταση ποὺ δὲν τελειώνει, ἀλλὰ διαρκεῖ συνεχῶς. Ἐπίσης, τὸν χρόνο τὸν θεωροῦμε ὡς μία κατάσταση ποὺ ἔχει τέλος: Ὁ χρόνος ποὺ περνᾶ διαφέρει ἀπὸ τὴν αἰωνιότητα στὸ ὅτι τελειώνει, ἐνῷ ἡ αἰωνιότητα δὲν ἔχει τέλος.

Ὅμως εἶναι χρήσιμο γιὰ τὶς ψυχὲς ὅλων μας, νὰ μποροῦμε νὰ σκεφθοῦμε κάπως βαθύτερα πάνω σ’ αὐτὲς τὶς δύο ἔννοιες. Εἶναι ἀναγκαῖο νὰ τὸ κάνουμε, διότι ἐντὸς τῆς πορείας τῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου, ἐντὸς τοῦ ἀγῶνος γιὰ κυριαρχία κι ἐπικράτηση, τοῦ ἀγῶνος γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας καὶ τῶν χαμηλῶν ὀρέξεων, σιγὰ σιγὰ χάσαμε –καὶ χάνουμε κάθε μέρα καὶ πιὸ πολύ– τὴ βαθύτερη σημασία τῶν λέξεων. Ζοῦμε βαρέως, σπασμωδικῶς, γεμάτοι ἀγωνία κι ἐπιδιώξεις. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ πνεῦμα μας γίνεται πιὸ στενό, χάνεται ἡ διαύγεια καὶ ἡ καθαρότητα τοῦ ἐσωτερικοῦ μας βλέμματος, μὲ τὸ ὁποῖο βλέπουμε τὸ σύμπαν καὶ τὸ μυστήριο τῆς ζωῆς μας.

Μίας καὶ βρισκόμαστε στὴν ἀρχὴ ἑνὸς νέου ἔτους τὸ ὁποῖο προστίθεται στὴν ἐπὶ τῆς Γῆς ζωή μας, ἂς προσπαθήσουμε νὰ βροῦμε –ἔστω καὶ γιὰ λίγο– τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ πνεύματος ποὺ εἶναι ἀναγκαία γιὰ νὰ διακρίνουμε κάπως τὴ βαθύτερη σημασία αὐτοῦ τοῦ ἰδίου τοῦ λόγου μας, αὐτῶν τῶν ἰδίων τῶν λέξεων τὶς ὁποῖες μὲ εὐκολία προφέρουμε, κι οἱ ὁποῖες ἐκφράζουν τὴν Αἰώνια Διδασκαλία τοῦ Θεοῦ.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ Αἰωνιότητα δὲν εἶναι μόνο διάρκεια χωρὶς τέλος, καθὼς κι ὁ χρόνος δὲν εἶναι μόνο κάτι τὸ ὁποῖο ἔχει τέρμα. Ἡ Αἰωνιότητα εἶναι μιὰ «ποιότητα», ἡ ὁποία ἀπὸ τὴ φύση της δὲν ἔχει τέρμα. Ἂν λέγαμε ὅτι, «ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου συνίσταται στὸ ὅτι δὲν εἶναι νεκρός», θὰ ἦταν μία ἔκφραση ἀρνητική. Ἡ ζωὴ εἶναι ἀντίθετη ἀπὸ τὸν θάνατο, ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον μὲ αὐτὴν τὴν ἄρνηση ποὺ δύναμαι νὰ δώσω τὸν ὁρισμὸ καὶ μιὰ ἀληθῆ εἰκόνα τῆς ζωῆς: Πρέπει νὰ βρῶ τὰ θετικὰ στοιχεῖα τῆς ζωῆς. Πρέπει νὰ κατορθώσω νὰ ἐκφράσω αὐτὴ τὴ μυστηριώδη θερμότητα τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, νὰ ἐκφράσω τὸ μυστηριῶδες γεγονὸς τῆς συνειδήσεως, τῆς νοσταλγίας τῆς εἰρήνης, τῆς δυνατότητας τῆς θυσίας, καὶ τότε ἴσως νὰ πλησιάσω κάπως τὴ βαθύτερη πραγματικότητα τῆς ζωῆς. Ὁ θάνατος εἶναι ἀπουσία ζωῆς, ἀλλὰ ἡ ζωὴ δὲν εἶναι μόνον ἡ ἀπουσία θανάτου. Ἡ ζωὴ προϋποθέτει τὴν ἀπουσία τοῦ θανάτου, ὅμως ἔχει θετικὴ καὶ βαθιὰ ὑπόσταση, τὴν ὁποία δὲν δύναμαι οὔτε νὰ ζήσω, οὔτε νὰ αἰσθανθῶ, οὔτε νὰ μεταδώσω μὲ τὴν ἀρνητικὴ ἔκφραση ὅτι εἶναι «ἀντίθετη τοῦ θανάτου».

Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο, πρέπει νὰ αἰσθανθῶ καὶ νὰ σκεφθῶ τὴν ἔννοια τῆς Αἰωνιότητας. Ἡ Αἰωνιότητα εἶναι μία λεπτότατη «ποιότητα», εἶναι ἡ πραγματικότητα μίας βαθύτατης ἀκτινοβολίας καὶ τάξεως. Στὴν Αἰωνιότητα, οἱ λέξεις ἀποτελοῦν καταστάσεις ἁγίας τάξεως κι εἰρήνης. Ἡ καλοσύνη εἶναι τὸ «ὀξυγόνο» τῆς μόνιμης ἀτμοσφαίρας της. Ἡ Αἰωνιότητα εἶναι ἡ ἀληθινὴ Ζωή. Καὶ ἡ Αἰώνια Ζωὴ δὲν εἶναι μόνο ζωὴ ποὺ διαρκεῖ (ἀόρατη συνήθως στὰ ὑλικὰ μάτια τοῦ ἀνθρώπου) ἀλλὰ ζωὴ ὑπερτάτης ἐνεργείας καὶ ταυτοχρόνως σταθερὴ καὶ ἀκίνητη, ὅπου τὸ Φῶς εἶναι παλμὸς αἰωνίας καλοσύνης, κι ὅπου ἡ καλοσύνη εἶναι τὸ ἄπειρον Φῶς αὐτοῦ τοῦ Βασιλείου.

Ἐνῶ κάθε ἀνθρωπίνη ψυχὴ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ δημιουργήθηκε δὲν ἔχει τέλος, ἐν τούτοις γιὰ νὰ εἰσέλθει στὴν Αἰωνιότητα πρέπει νὰ νικήσει τὸν θάνατο διὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ μὲ τὸν Χριστόν. Δὲν πρέπει νὰ νομίζουμε πὼς ἡ Αἰωνιότητα εἶναι ἡ ἀτέλειωτη διάρκεια τῆς ψυχῆς μας. Ἡ ψυχή μας θὰ διατηρηθεῖ πέραν τοῦ γήϊνου θανάτου πάντοτε, ἀλλὰ δὲν εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ εἰσέλθει στὴν Αἰωνιότητα. Ἡ Αἰωνιότητα, αὐτοὶ οἱ «αἰῶνες τῶν αἰώνων» ποὺ ἀναφέρουμε συνεχῶς στὴ Θεία Λατρεία, εἶναι ἀκριβῶς ἡ πραγματικότητα ἡ ὑπεράνω ὅλου τοῦ χρόνου, ἡ πραγματικότητα ἡ ὑπεράνω ὅλων τῶν αἰώνων.

Μὲ τὸν θάνατο εἰσερχόμαστε σὲ μία νέα κατάσταση, ἡ ψυχή μας ἀποδεσμεύεται ἀπὸ τὸν ὑλικὸ ὀργανισμὸ καὶ εἰσέρχεται σ’ ἕνα ἄλλο στάδιο παλμοῦ καὶ ἀντιδράσεων· ὅμως γιὰ νὰ εἰσέλθει στὴν Αἰωνιότητα, ὅπως εἴπαμε, πρέπει νὰ νικήσει τὸν θάνατο. Αὐτὸ βέβαια δὲν σημαίνει νὰ μὴν πεθάνουμε φυσικῶς, ἀλλὰ νὰ νικήσουμε τὴν ποιότητα τοῦ θανάτου, αὐτὴν τὴν ποιότητα ἡ ὁποία ἐκφράζει τὴν ἄρνηση τῆς ζωῆς, δηλαδὴ τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ὀκνηρία γιὰ τὴν ἀγάπη.

Ἐξάλλου, καὶ τὰ πονηρὰ πνεύματα δὲν φθείρονται, ὅμως δὲν γνωρίζουν τὴν Αἰώνια Ζωή: Ζοῦν ἐντὸς τοῦ χρόνου, ἐντὸς τῆς ἀδιάκοπης διάρκειας τῶν αἰώνων, ὅμως ὄχι στὸ Βασίλειον τὸ ὑπὲρ πάντων τῶν αἰώνων, τὸ ἄνευ ἀρχῆς καὶ τέλους τῆς Ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.

Δὲν πρέπει λοιπὸν ν’ ἀναμένουμε τὸν θάνατο γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὴν Αἰώνια Ζωή, ἀλλὰ ν’ ἀναζητήσουμε ἐντός μας, τώρα ἀμέσως, ἔστω καὶ ἴχνη αὐτῆς τῆς «ποιότητας», αὐτῆς τῆς ἁγίας εἰρήνης καὶ τάξεως, τοῦ Αἰωνίου Βασιλείου γιὰ τὸ ὁποῖο μίλησε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Πρέπει τώρα ἀμέσως νὰ δικάσουμε οἱ ἴδιοι ὅλη τὴν ἐντὸς τοῦ χρόνου ζωή μας καὶ νὰ προβοῦμε σὲ κάθε θυσία γιὰ νὰ διατηρήσουμε μία συνεχῶς καὶ μεγαλύτερη ἐπαφὴ μ’ αὐτὴν τὴν ἁγία πραγματικότητα, γιὰ τὴν ὁποία μιλοῦν μὲ μία μυστικὴ γλώσσα ὅλα τὰ δημιουργήματα: Τὰ ἄστρα, τὸ φῶς, τὰ ὕδατα, τὰ φυτά, τὰ ζῶα, μὰ πάνω ἀπ’ ὅλα ἡ νοσταλγία τοῦ ἀνθρώπου γιὰ εἰρήνη. Διότι αὐτὴ ἡ νοσταλγία ἀναφέρεται στὴν ἁγία καὶ αἰώνια εἰρήνη, τὴν ὁποία ὑπεσχέθη ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς σ’ αὐτοὺς ποὺ θὰ νικήσουν τὸν κόσμο καὶ τὴν ὁποία ἔδωσε στοὺς Ἀποστόλους Του, λέγοντας: «Τὴν εἰρήνην σᾶς ἀφήνω, τὴν δική μου εἰρήνη σᾶς δίδω· δὲν σᾶς δίδω ἐγὼ (εἰρήνη) ὅπως δίδει ὁ κόσμος»[1].

Ὁ Κύριος ὑπόσχεται εἰρήνη διαφορετικὴ ἀπὸ ἐκείνην ποὺ δίνει ὁ κόσμος: ἄλλης ποιότητος εἰρήνη. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, διὰ τῶν Ἀποστόλων του, ἄφησε κληρονομιὰ στοὺς ἀνθρώπους τὴν αἰώνια εἰρήνη, εἰρήνη πέραν πάντων τῶν αἰώνων.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἂς ὑψώσουμε στὸν Κύριο τὶς καρδιὲς καὶ τὸ βλέμμα τῶν ψυχῶν μας, κι ἂς τὸν ἱκετεύσουμε νὰ μᾶς δώσει, κατὰ τὸ Νέον αὐτὸ Ἔτος, τὸ πολυτιμότερο ἀγαθό της ζωῆς: Αὐτὴ τὴν ἴδια τη Ζωή, τὴν ἐπικοινωνία μὲ τὴν Αἰώνια Ζωή, ἡ ὁποία ἀπορρέει ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Καρδία τοῦ Ἰησοῦ, ἡ ὁποία εἶναι ἡ δημιουργὸς Σοφία καὶ Ἀγάπη τοῦ Αἰωνίου Πατρός.

Εὔχομαι στὸν Παντοδύναμο Θεὸ νὰ δώσει σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, νίκη ἐπὶ τοῦ θανάτου ἐντὸς τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ πνεύματος, ἁγία νοσταλγία τῆς Αἰωνιότητος, ὅπως καὶ κάθε ἀγαθό, ὑλικὸ καὶ πνευματικό, ποὺ κατὰ τὴ Θείαν Του Κρίση εἶναι ἀναγκαῖο, ὥστε οἱ ψυχὲς ὅλων μας νὰ εἰσέλθουν κατὰ τὸ Νέον τοῦτο Ἔτος, αὐτὴν τὴν νέα χρονικὴ προθεσμία τῆς πορείας μας πάνω στὴ Γῆ, σὲ μιὰ τελειότερη ἐπικοινωνία μὲ τὴν πραγματικότητα τῆς Αἰωνιότητας.

Εὔχομαι ὅπως ἡ Ἁγιωτάτη Θεομήτωρ Μαρία, μᾶς ὁδηγήσει στὴν Ὁδὸ τοῦ Κυρίου, ὥστε ν’ ἀντιληφθοῦμε ὅτι ἡ καθημερινὴ ἀγωνία τῆς βιοπάλης, οἱ ἐπιδιώξεις κυριαρχίας κι ἐπιτυχίας, ἡ συνεχὴς διαμαρτυρία γιὰ τὶς ἀσθένειες καὶ τὶς ἀτυχίες, ὅπως κι ὅλος ὁ σάλος κι ἡ παραζάλη τοῦ βίου, εἶναι μάταια. Κι εἶναι μάταια, διότι ὅλ’ αὐτὰ εἶναι ἀποτελέσματα τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου. Κι ἡ ἐπανόρθωση, ἀσφαλῶς, δὲν γίνεται μὲ τὴν ἐξέλιξη τῆς τεχνολογίας.

Ἱκετεύω θερμὰ τὸν Κύριο νὰ φωτίσει τὸ πνεῦμα μας, ὥστε ν’ ἀντιληφθοῦμε σὲ βάθος ὅτι κι ἂν ἀκόμη ἐπισκεφθοῦμε καὶ τὸ πιὸ μακρινὸ ἀστέρι τοῦ οὐρανοῦ, δὲν θὰ εἶναι παρὰ μία ἐπίσκεψη ἐντὸς τοῦ χρόνου, κι ὄχι ἐντὸς τῆς Αἰωνιότητος. Νὰ μᾶς κάνει ν’ ἀντιληφθοῦμε σὲ βάθος ὅτι ἡ ὁδὸς τοῦ χρόνου ὁδηγεῖ στὸν θάνατο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀπουσία ζωῆς: τῆς ζωῆς, ποὺ εἶναι ἡ θετικὴ πραγματικότητα τῆς Δημιουργίας, ὑπεράνω τῶν αἰώνων.

Ἂς δώσει λοιπὸν ὁ Κύριος σὲ ὅλους μας, αὐτὴν τὴν σταθερὴ πίστη καὶ γνώση, ὥστε αὐτὸ τὸ ἔτος νὰ εἶναι Ἔτος Ἀληθινῆς Εἰρήνης, τῆς Εἰρήνης τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.

[1] Ἰωάνν. 14:27.